wydanie zbiorowe
  • liczebniki
    22.10.2002
    22.10.2002
    Dzień dobry.
    Mam jeszcze jedno pytanie. Zawsze sądziłam, iż liczebniki zbiorowe złożone odmieniają tylko ostatni człon. Ostatnio przeczytałam w podręczniku do języka polskiego, że odmianie ulega również przedostatni człon, np. sto trzydzieścioro czworo. Jak powinno się odmieniać poprawnie?
    W tym samym wydaniu Język polski – encykolpedia w tabelach podana jest forma z dwoma osobami. Czy tak można?
  • elfy i elfowie
    4.02.2002
    4.02.2002
    Moje pytanie dotyczy mianownika i biernika l. mn. rzeczownika elf. We wszelkich słownikach jako poprawna sugerowana jest końcówka -y (a więc elfy). Tymczasem Marek Gumkowski w jednym z wydań Władcy Pierścieni J. R. R. Tolkiena wprowadził formę elfowie, tak to motywując:
    Wspomnieć także należy o modyfikacji innego rodzaju: rzeczownikowi elf w mianowniku i bierniku liczby mnogiej nadawana jest tu męskoosobowa forma elfowie, nie figurująca w słownikach języka polskiego. Odważono się na takie odstępstwo od językowych prawideł zarówno dlatego, że w odniesieniu do postaci określanych tym mianem są tu zawsze stosowane formy gramatyczne przynależne istotom ludzkim (a więc oni, nie one; zrobili, nie zrobiły), jak i z chęci naśladowania w tej mierze decyzji autora, używającego nieprawidłowej w angielszczyźnie formy liczby mnogiej elves (zamiast elfs) i toczącego o to zażarte boje ze skrupulatną korektą. Tolkien chciał w ten sposób odświeżyć sens słowa, które – jak pisał – „z biegiem czasu skarlało i dziś kojarzy się raczej z fantastycznymi duszkami”. W polskim przekładzie forma elfy została pozostawiona wyłącznie w kilku miejscach jako zbiorowe określenie ludu czy też szczepu (np. Elfy Szare, Elfy Leśne – ale już: Elfowie Wysokiego Rodu). Podobnie, choć w sposób nie tak konsekwentny, wprowadzone zostały, jako oboczne, formy krasnoludy i krasnoludowie.

    Swego czasu temat ten wzbudził żywą wymianę zdań na „Forum dyskusyjnym miłośników twórczości J.R.R. Tolkiena”. Tu chciałbym spytać, co Państwo sądzą na temat takiej innowacji językowej, jej zasadności i poprawności. Czy da się tu w ogóle jednoznacznie rozstrzygnąć problem, czy też wybór jednej z form jest li tylko kwestią gustu użytkowników języka?

    Z tolkienowskim pozdrowieniem,
    Ruginwaldus
  • chleb i pieniądze
    16.02.2013
    16.02.2013
    Witam,
    mam pytanie odnośnie słowa pieniądze. Pieniądz jest w języku polskim niepoliczalny. Dlaczego więc mówimy np. „Gdzie są moje pieniądze?”, używając przy nim liczby mnogiej? W języku angielskim mówi się „Where is my money?”, używając zgodnie z logiką jest, a nie do rzeczowników niepoliczalnych. Czy istnieje uzasadnienie takiego stanu rzeczy?
    I moje drugie pytanie: odnośnie chleba. Czy w języku polskim chleb jest policzalny?
  • ciebie czy Ciebie?
    1.12.2009
    1.12.2009
    Zawsze sądziłam, że stosowanie wielkiej litery w zaimkach osobowych i dzierżawczych w tekstach prasowych, poradnikach, reklamach i innych tekstach, które nie są listami i nie wymagają formy grzecznościowej, jest błędem. Na przykład: „Kiedy kupujesz przez internet, sprzedawca musi być wobec ciebie uczciwy”. Nie mogę nigdzie znaleźć reguły, że napisanie w poradniku dla konsumenta tego zadania następująco: „Kiedy kupujesz rzeczy przez internet, sprzedawca musi być wobec ciebie uczciwy” – jest błędem.
  • Kanadyjczyk czy Kanadyjka?
    18.10.2006
    18.10.2006
    Mam dylemat, czy w przypadku kobiety, wnioskodawczyni, zastosować formę żeńska: „(…) obywatelka kanadyjska, podlega obowiązkom, jakim podlega rodowity Kanadyjczyk” czy też „(…) jakim podlega rodowita Kanadyjka”?
    Dziękuję za pomoc.
    Katarzyna Nowicka
  • mieszkańcy Akwitanii
    25.11.2002
    25.11.2002
    Czy mieszkańcy Akwitanii to Akwitanie czy Akwitańczycy? Moim zdaniem poprawne jest to pierwsze określenie Akwitanie, ale znajomi upierają się, że mieszkańcy Walii to Walijczycy, a Japonii – Japończycy, więc będą Akwitańczycy. Jednak mieszkańcy Belgii to przecież nie Belgijczycy :))). Nie zawsze mieszkańcy kraju, którego nazwa kończy się na ia są „czykami”. W końcu przedstawiciele Polonii to nie Polonijczycy, a Polonusi.
    Niestety nigdzie nie mogę znaleźć odpowiedzi, jak to jest z tą Akwitanią i jej mieszkańcami.
    Pozdrawiam :)
    Małgorzata Karolina Piekarska
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego